Cappadocia UltraMarathon-2017 Running Report

We are under the Cappadocia Ultramaraton Starting Point-Arch  at 6:30 in the morning at Ürgüp, Cappadocia. The race start time is 07:00.  Two-group starts running: 60K and 110K. I will run 60K. The weather is cold 5-6 degrees and dark yet. However, due to the temperature to rise above 20 in the afternoon, I am wearing a light T-Shirt. Somebody set a fire nearby and we are getting some heat.

Ultramaraton is not only a healthy lifestyle or a longevity key, but  it is a philosophy in the developed societies (2017 Cappadocia-Ultra 114 Km from 150 people, only 45 from Turkey, while  Romania 9, Poland 8, Russia 8, France 7, Greece 7, United Kingdom 7, Belgium 6, Japan 6 ………). Cappadocia UltraMarathon: There is no such a place to run around the world: terrain, panorama, history, weather… Even the most famous ones :Spartathlon, Mont Blanc, Western State, South Africa do not have so many natural beauties according to the participants. Meanwhile, Salomon Cappadocia Ultra Trail has entered the ultra-Trail World Tour (UTWT) calendar, where the most prestigious events of the world can take place since 2017, and for that reason many foreigners have been attracted here only for running in this event.

startThe race started just on time at 07:00 sharp. We, 450 runners,  all started to climb up toward Ürgüp exit with a great joy.  The sun just rising There are quite a few tourists in Cappadocia even in this season. The baloons  already have taken off in the air in fornt of us carrying the tourists who want to  watch the sunrise over Cappadocia magical view background; what a landscape: fairy chimneys, balloons, houses carved into the rock on the sides of Urgup.

Let’s get back to race: At first, there is no fatigue yet, we are all fresh. That’s why everything looks perfect. The first stage is about 10.6 Km within the whole plan to take about 8-9 hours for myself. When we arrived the first CP (Refreshment Point) İbrahimpaşa, everyone who fascinated by the air, the scenery, the psychology of the event  telling each other that it was so good to participate the event and run in. But the climbing had not yet begun.

 49586015

When we look at the running course and altitudes, we see that all the cities have been visited as a full Cappadocia Tour. But not using the normal driving roads, instead by climbing up to the steep uphills, going dangerous downhills, passing under the rocks that are carved under fairy chimney. Up to Uçhisar there will be 15 Kilometers and two more hills are waiting. Uchisar was founded at an altitude of 1500 meters. When we come to the skirts of this hill, everyone started to walk. When we approached to CP, a delightful smell spread around. When I searched around to find the source of this smell  I saw one of the most beautiful flower gardens I’ve seen till today.

6104_Cappadocia_Tour

After having refuled and got some rest  at Uchisar CP, we set off for the third stage, which is relatively an easier one. I arrived Göreme quickly, because of the short distane abut 7 Km; what goes up must come down. But it is not flat in the ups and downs: Stoney, sandy; in some places you can only descend with the help of rope or stairs. It seems that everything goes according to plan. But, the next stage between Goreme and Çavuşin is getting to be tough because of fatigue of 30 more Km, increased temperature and terrain. And the plans starts limping. When I arrive CP in Cavusin, at Km 44,  the frustration covers by the effect of being both tired and lagging behind scheduled target time. For a moment, some cells in the cortex of my brain cast a fishing line thinking “these roads will not be ended, quit the race”. But I must complete the adventure and cannot quit now because of  so much expenses, heavy training and exercises, promises. A few meters away from Cavusin I hit the a wall, namely Akdağ means White Mountain. Mamma mia,  What on earth is that? But I have to pass over it. Running aside going up by walking is very hard.  If we stumbling on a rock or other obstacles which there are abondance around, you can imemdiately find yourselves at the bottom of the mountain. Some runners carrying skier’s batons, officially we are performing mountaineering. The climbs I thought would end up on the top of the wall but after every climb we find ourselves in front another height to climb.

capp
Clipboard01

Finally climbing finishes and I started to ascend and arrived at final CP exhausted. My PL (personel Longest) was Fifty kilometers before and run only once at Iznik ultra.  After a little bit of restig and fueled, I forced myself to get to go for final 10K with my cramp ready legs and aching feet. After a few kilometer I saw Urgup, where the finish point set up. My stomach is full of water and coke mix making slopping sounds. Suddenly I realized that the road signed as our route turning away from Urgup; that was frustrating. But finally hearing from the words from a young man running opposite us, who already finish the race and coming back to find his friends:“Hang on, last kilometer” I rejuvenated.  Last  part was downward but cobbled. When I realized that this was gonna end of the story I started to sprint and arrived the finish line, exhausted but satisfied, without having any injury, cramp. That was my new PR  as a longest run, 60K.

DSC_1894

Once more, I am very happy being  participated this nine hours, sixty one kilometer and 1800 meter climbing run  with a motto “ meglio tardi che mai” motto . 

DSC_0371
EFE_9370_1680x1120
DSC_0231_1680x1120

Cappadocia-UltraMaraton 2017 Koşu Raporu

Sabah 06:30’da Cappadocia Ultramaratonu1 başlangıç takının altındayız. Yarış başlama saati 07:00. Bu grupta iki mesafe koşacaklar bekleşmekte: 60 ve 110K, ben 60K koşacağım.  Hava soğuk 5-6 derece. Ancak öğlene doğru 20’nin üzerine çıkacak sıcaklık nedeniyle kısa kol T-shirt ile soğuktan kurtulmak için zıplarken birisi yanımdan geçerek sıranın ilerisine doğru kibar ve çekingen hamleler yapıyordu.  Yurtdışında yarışlarına katılanlar bilir:  Hem katılım çok hem de kurallara uyanlar çoğunlukta olduğundan, başlangıç düzeni için  sınıflama yapılır sür’ate göre ve her fani (varsa katılan Türkler hariç) bu çizgi ya da bölgede olaya başlar. Bizde genelde bir kargaşa ve sonradan gelenlerin omuz atarak ve “Ahmet orda mısın” nidaları ile öne atılanların çoğunlukta olduğu  bir manzara görülür. Ben de bu yeni gelen genci (40-yaşlarında) bunlardan biri zannettim, fakat daha önceki deneyimlerimden fazla da karışmayıp kenara çekildim, geçti gitti önlere.   1 Ultramaraton yarışları, maraton mesafesi 42.195Kilometreden daha uzun koşulara verilen isim.

Aykut ÇELİKBAŞ: 1 Ekim 2016 246  kilometrelik SPARTATHLON YARIŞI Bitiş Simgesi Kral LEONIDAS Heykeline Dokunuş: Ne büyük başarı & mutluluk!
Aykut ÇELİKBAŞ: 1 Ekim 2016 246  kilometrelik SPARTATHLON YARIŞI Bitiş Simgesi Kral LEONIDAS Heykeline Dokunuş: Ne büyük başarı & mutluluk!

Sonradan anladım ki bu elit sınıfı koşucu en üst seviyeden biri olarak öne geçmek, önde başlamak hakkını kullanmakta. Bunu nasıl anladım: Koşu sonrası müteakip ultralar için daha bilimsel ve etkin bir şekilde hazırlık yapabilmek maksadı ile literatür taraması yaptım ve “UltraKitap” adlı bir kitap aldım. Ve gördüm ki benim yanımdan süklüm püklüm geçmeye çalışan bu zayıf görünümlü kişi, Aykut Çelikbaş,  “Atina-Sparta arasındaki 246 kilometrelik SPARTATHLON yarışına katılmaya hak kazanan ilk Türk ve bu yarışı üst üste üçüncü kez tamamlayan kişi imiş (ki bunun olasılığı %5, yani dünyaca ünlü 100 ultracıdan sadece beşi bunu 3 kez üst üste bitirme kapasitesine sahip.)  

Bu olaydan  bir gün önceki kayıt ve faaliyetler esnasında bu tip garip(!) arkadaşlara rastlamak ayrı bir zevk. Bunlardan biri de bir hafta önce yine Spartathlon’da 246 K, 32 saatte bitiren Mert Derman: Ankyra spor klübünden beraber koştuğum arkadaşım. Kendisi mütevazi bir şekilde “recovery2” maksatlı 110 K yazıldığını söylüyor. Bir haftada toplam 356Km koşmuş olacak, arada da ilave “recovery” koşuları yapmadıysa.                                                         2 Recovery  zorlu koşuların sonrasında yapılan toparlanma koşusu 

Ultramaraton olayı sadece bir sağlıklı yaşam ya da uzun yaşamanın anahtarı olarak değil bir felsefe olarak yaşanıyor gelişmiş toplumlarda (2017 Cappadocia-Ultra 114 Km yarışına katılan 150 kişiden, sadece 45’i Türkiyeden, Romania 9, Poland 8, Russia 8, France 7, Greece 7, United Kingdom 7, Belgium 6, Japan 6………). Halbuki böyle bir koşu parkuru dünyada başka hiçbir yerde yok: Zemin, doğa, manzara, tarih, hava… En meşhur Spartathlon, Mont Blanc, Western State, Güney Afrika gibi ultramaratonlarında bile bu kadar çeşitli doğal güzellikler olmadığı katılanlar tarafından aktarılmakta. Bu arada resmi adı ile Salomon Cappadocia Ultra Trail 2017 yılından itibaren dünyanın en prestijli koşularının yer alabildiği ultra Trail World Tour (UTWT) takvimine girmeyi başarmış ve bu nedenle de pek çok yabancıyı, nispeten, çekmiş buraya.
start
Yarış başladı tam zamanında. Hepimiz, yaklaşık 450 koşucu zevkle tırmanmaya başladık Ürgüp çıkışına doğru. Güneş henüz doğuyor. Kapadokya’da epey turist var bu mevsimde bile. Balonlar güneşin doğuşunu izlemeye gelen turistleri alarak havalanmış, belki 100 tane; nasıl bir manzara: Peri bacaları, balonlar, iki tarafta Ürgüp’ün kayaya oyulmuş evleri. İlk başlarda henüz yorgunluk yok, tazeyiz. Bu nedenle de her şey mükemmel görünüyor. Kendim için yaklaşık 8-9 saat arası sürmesini planladığım koşunun ilk etabı 10.6 Km. İlk CP (Tazelenme Noktası)  İbrahimpaşa’ya ulaştığımızda havadan, manzaradan, olayın psikolojisinden etkilenerek iyi ki buraya gelmişim diyor herkes. Ancak henüz tırmanışlar başlamamış tam anlamı ile.
49586015
capp
Koşu Rotası
Clipboard01
Mesafe, CPs & Yükseklikler
Koşu rotasına ve yüksekliklere bakıldığında  Kapadokya olarak gezdirilen tüm şehirlerden geçildiğini görüyoruz. Ancak normal yollardan değil, arazide kah çıkarak, kah dik yokuşlardan inerek, kah dehliz gibi oyulan kayaların altından geçerek. Uçhisar’a kadar daha önümüzde 15 Kilometre ve iki tepe var aşılacak. Uçhisar 1500 metre yükseklikte kurulmuş. Bu tepenin eteklerine geldiğimizde ilk dik yokuşta herkes yürümeye başlıyor. Tam CP yaklaşırken nefis bir koku yayıldı etrafa. Zaten yürümekte olduğumdan etrafa bakınca bugüne kadar gördüğüm en güzel çiçek bahçelerinden birinin uzanmakta olduğunu gördüm patika boyunca. Bu bölgede genelde yabancılar eski harap evleri alarak restore ediyor ve bir İtalya, İsviçre modeli manzaralar oluşmasına yardımcı oluyorlar. 

İkinci CP Uçhisar’da ikmal tamamlandıktan sonra daha kolay bir etap olan üçüncü etap için yola çıkıyoruz. Göreme çabucak geliyor mesafe kısa olduğundan ve her çıkışın bir inişi deyimi kapsamında indiğimiz için. Ancak inişlerde düz değil: Taşlık, kumlu; bazı yerlerde ip ya da merdiven yardımı ile inilebiliyor. Her şey plana göre gidiyor gibi.  Ancak bundan sonraki etap Göreme-Çavuşin arası hem yorgunluk, hem artan sıcaklık hem de arazi nedeniyle zorlamaya başlıyor, ilk defa bu kadar uzun mesafeye çıkan biri olarak.  Ve planlar aksıyor. Çavuşin CP eriştiğimde 44 ncü kilometrede, hem yorgunluk hem de hedef gerisinde kalmanın etkisi ile moraller biraz bozuluyor. Bir an bu yollar bitmez bıraksanmı ki diye olta atıyor beynin korteksindeki bazı hücreler. Ancak ne olursa olsun bu 60K bitecek, o kadar masraf yapıldı, antrenmana çıkıldı, millete deklere edildi. egim2Çavuşin’den ümitsizce yola çıktıktan bir kaç dakika sonra duvar misali yükselen Akdağ’a  çarpınca “Bu ne yaaa!” demeden edilmiyor fakat tırmanma başlıyor. Ama ne tırmanış. Koşmak bir yana yürümek bile mesele. Bir yuvarlansak, ayağımız bolca bulunan taşlara takılsa aynen dağın dibinde buluruz kendimizi, o kadar. Bazıları ellerindeki kayakçı batonlarından destek alarak çıkıyorlar, resmen dağcılık etabı. Duvarın üstüne çıktığımda bitecek zannettiğim tırmanışlar bir kaç küçük ilave tepeciklerle devam ediyor.
brian1

Nihayet inişe geçer geçmez son CP’ye bitkin erişiyorum. Elli kilometre bitmiş. Bundan önceki en uzun mesafem 49K İznik. Burada biraz oyalandıktan sonra nerede ise kramp girecek ve bir numara büyük olmasına rağmen ayakkabıya sığmayan ve acımakta olan ayaklarla bir an önce bitmesi için son 10K yola çıkıyorum. Git git tekrar ufak çıkışlar, inişler. İnsanlar seyrekleşmiş rota üzerinde. Beş-Altı kilometre sonra Ürgüp görünüyor. Saatin şarjı bittiğinden mesafe ve zaman konusunda karanlıktayım. Gerçi sırttaki çantada telefonu var, ancak şimdi kim duracak, sırt çantasını indirecek, içinden telefonu bulup saate bakacak. Zaten su ve kola içmekten mide cambul cumbul ses çıkarmakta. Vücut nedense bu içeri alınan suyu kullanmıyor ve sürekli susuzluk mesajı veriyor.

Neyse, Tam geldik derken bir de ne göreyim: Bizim koşmamız için işaretlenen yol Ürgüp’ten uzağa doğru kıvrılıyor 60K tamamlanabilmesi için. Artık son bir gayretle her köşede yolun tekrar Ürgüp’e dönmesini  beklerken, nihayet bir noktada yarışı bitirmiş arkadaşları için geri dönen bir genç “Ha gayret 1K kaldı” deyince canlanıyorum. Son metreler bayır aşağı fakat parke taşlar var, şehre girildiğinden. Burada depara kalkarak bitişe erişiyorum, kendi PR mesafesi olan 60 Kilometreyi tamamlamış  olarak; hem de yol boyunca çeşitli nedenlerle, kramp, sakatlık, düşme, yaralanma durumunda kalarak ilk yardım bekleyenler kervanına katılmadan bu ilk en uzun mesafeli koşumda (Aslında ITRA-International Trail-Running Association- kullandığı formüle göre parkurun yükseklik kazanımı/100, mesafeye kilometre olarak ekleniyor, güçlük derecesi kapsamında. Bu durumda 1.810 metre YK olan bu parkurda toplam mesafe=61+18.1= yaklaşık 80Km’ye uzamakta.) 
DSC_1894
Bir kere daha “Geç olması hiç olmamasından iyidir” mottosu ile koştuğum dokuz saat  ancak dokuz yıllık bir yaşanmışlıktan fazla zevk aldığım bir olayı iyi ki yapmışım diyorum.
.. Ürgüp 21 Ekim 2017
!!!!!!!!!!!!!   Ana Sayfa için buraya tıklayınız   !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
 Not-1: Yorumlarınızı bu yazının altında BİR CEVAP YAZIN-YORUM kısmına yapabilirsiniz,
Not-2: Bu yazıyı sevdiklerinize “FORWARD” edebilirsiniz.
DSC_0371
EFE_9370_1680x1120
DSC_0231_1680x1120
EFE_9412_1680x1120

 

Yine Yenildik!

milli
Toplam Değer= 0 (Sıfır) EURO

Yine aynı hikaye: Son iki maçı kazanırsak bilmem ne kupasına gidebiliriz, haydi aslanlar! Rasyonel bir düşünce yok, analiz yok, çalışma yok, ama gaz çok, haydi aslanlar. 

İzlanda üçyüzbin nüfus, yüzbin kilometrekare ,dünyanın en soğuk yerlerinden biri, volkanik topraklar, top oynamak için gerekli geniş düzlükler, yeşillikler olmaması gerekir. Ancak bilmem kaçıncı kez bu takıma karşı hezimete uğruyor, 80 milyon insanın içinden çıkan, çoğu Avrupa’da yetişmiş, ya da sonradan gitmiş, gelmiş bebeler. Bebeler, çünkü şımarıklar, tembeller, insanlar şişirmiş, her gün gazete, TV, internet kim kimle gezdi, ne giydi gibi insanımızın tipik karakteristik ve kültürünü yansıtıyorlar. Zorla koşmaya çalışıyorlar, zaten birbirleri ve yöneticileri ile kavgalılar, aralarında Türkçe bilmeyen bile var. İzlandalı futbolcular ise işi zevkine yapıyor. Zaten 15-30 yaş arası erkek sayısı 30.000, demografik yapıya bakılırsa.Bunlardan 30 kişi takıma çağrılsa, bin kişide biri milli futbolculuk yapıyor, kasaplık, öğretmenlik vb. mesleklerinden kalan boş zamanlarında.

Bu garip kişiler yine çalışmadan, üst düzey şımarıklık ve gazla, sadece Eskişehir büyüsü diye ad taktıkları bir hurafeye sığınarak sahaya çıkan, seksen milyonun gözünün içine baktığı 11 şımarık ve tembel adam, başlarında işi bitmiş Romanya’lı bir yönetim emeklisi ile üç gol yiyor ve hala sırıtıyorlar.

Geçtiğimiz günlerde, içeride, iki büyük (!), lafta, takım sahaya çıkıyor; neymiş adı derbi. Takımların kadrosuna bakıyorsun 8/11 yabancı. Sanırım bu da sınır olduğundan, yoksa 11/11 olacak ya…(Nihayet bu da gerçekleşti: 14 Ekim 2017 tarihindeki Galatasaray-Konyaspor maçına, Galatasaray 11’i de yabancıdan oluşan ve Türkçe tezahüratları anlayaman bir takımla çıktı. Alttaki yoruma bakınız.) Arkalarından statlarda, TV başlarında milyonlar. Biri gol atsa diğerleri ah, vah, kavgalar, hatta cinayetler.

Ülkede spor adına yapılan başka faaliyetler bunların yanında binde bir. Okullarda spor göstermelik, zaten vakit bulunamıyor deniyor. Ancak sadece vakit sorunu değil, kültür sorunu, kafa yapısı, tembellik. Türk vatandaşları obezlikte dünya liderliğine oynuyor. Çocuklarına sonsuz kaynak aktarıp en iyi (Yine lafta) okullarda okutmaya uğraşan ana-babalar, kendileri de bilmediğinden çocuklarının sağlığını ve geleceğini tehlikeye atacak şekilde 8-10, hatta daha küçük yaştan beri çocuklarının aşırı kilolarını görmüyorlar. Spor yok…

Gelişmiş ülkelerde ilk-orta-lise-üniversite kampüsleri spor alanları ile dolu ve spor yapılıyor. Bizde okulların bahçeleri betonla kaplı, evler, siteler rantsal dönüşüm sonrası zaten az olan bahçelerini tamamen kaybediyor; sokaklarda koşmak bir yana yürümek imkansız, altyapı ve hain sürücüler nedeniyle. Doktorlar profesörler(!) koşmayın diyor ülkede. Çünkü koşmazsan hasta olacaksın ve bu özel hastanelerin, ilaç firmalarının cirolarına katkıda bulunacaksın.

Bırakın artık 8/11 yabancı kadroların oluşturduğu sözde süper, fakat gerçekte ne idüğü belirsiz bu takımları desteklemeyi, gaza gelip anlamsızca ve boşuna milli takımın İzlanda’yı yeneceği günleri beklemeyi; her hafta maçlardan sonra yüzlerce boş adamın hiç bir bilimsel ve teknik değeri olmayan fakat mahalle ağzı, argo dolu sözde “maç kritikleri” diye tüm kanallardaki palavra bölümlerini izlemeyi. Giyin şortları, spor ayakkabılarını, çocuklarınıza da giydirin, koşun. Üzün artık bu takımlar üzerinden rant sağlayan meşhur patronları ve futbolcuları,  yaşamımızdan epey süre alan TV kanallarını, bu işten para kazanan palavracı yorumcuları, koşmayın diyen doktorları, ilaç firmalarını, özel hastaneleri, çocukları şişmanlatan “junk food” üreticileri ve satıcılarını. Kendinizi düşünmüyorsanız bile çocuklarınızı kurtarın bu sarmaldan, derim... Ankara, 7 Ekim 2017

Not: İyi ki bu maçı seyretmemişim, sabah internetten öğrendim.; o da aradığımdan değil, öylece önüme çıktığından…

 

En bi son Eğitim Kararı

Mahallemizde, biraz uzakta, başka şehirlerde, sürekli çevre, yollar, kaldırımlar, coğrafya değişir, değiştirilir; genelde keserek, delerek, yıkarak, plansız, programsız, koordinesiz. Önce yol yapılır, asfalt cillop gibi denilen cinsten. Hemen sonra su için yolu delerler epey bi uğraşarak; o kapatır, doğalgazcı gelir deler; o gider yandaki arsaya tekrar su, elektrik, doğalgaz, internet çekimi için yol kesilir enlemesine ve çukur olur oralar yamanana kadar… Bu nedenle, örneğin GPS sistemi ile bir noktadan diğer bir noktaya varmak isterseniz, bazen çıkmaz sokaklara, kapatılmış yollara çıkar, çukurlara düşebilirsiniz. 2020’den sonra devreye girmesi planlanan şoförsüz arabaların, insandan çok daha güvenli ve daha az riskli olarak lanse edilmelerine karşın bizim buralarda pek uygulanma imkanı olamayacak gibi.

Yollar böyle olunca eğitim farklı mı olacak sanki: O da değişir her sene, her dönem, OKS, SBS, TEOG… Sonu gelmez, daha birinin bilimsel olarak ölçümü değerlendirmesi yapılamadan hooop bir diğeri. Sürüklenir öğrenciler ve veliler bir sistemden diğerine, pek düşünmeden anlamadan ne olduğunu, ne olacağını. Rehberler zaten deneyimsiz ve asgari ücretli gençler, daha hiçbir sistemi öğrenmeden akıl vermeye kalkarlar bilmeden. Bu nedenle çok basit olarak sıralama ile yerleştirilen tüm bu sistemlerde hâlâ geçen senenin puanlarına göre okul seçimi yaparlar, bilinçsizce. Herkes en meşhur puanı en yüksek okula girsin ister evladını, sanki bu okullardan mezun olunca en iyi üniversiteler gireceğini düşünerek mahdumunun, kerimesinin. Bu okuldan mezun olanlar kesin şu üniversiteye girer, şu okula kalırsa çocuğum istediği bölüme giremez gibi rasyonellikten uzak kulaktan dolma ve moda bilgilerle çocuğunu en uzak noktadaki, bazen başka şehirdeki okula gönderir.

Halbuki, biraz düşünse, inceleme yapsa, sorsa A-okulunun aslında B-okulundan hiç bir farkı olmadığını görecektir, bir kaç istisna hariç. Neden? Yine hedef alınan ve sürekli değişen üniversite giriş sınavında yüksek puan almakla mezun olunan lisenin bir korrelasyonu yoktur. Evet istatistik olarak A-okuludan mezun kişi  ile üniversite giriş başarısı arasında bir ilişki var gibidir. Ancak istatistik teknikleri buradaki üçkağıdı göremez. Bu istatistiki yöntemleri geliştiren yabancılar bilemezler bizim ne gibi manipülasyonlar yapacağımızı. Halbuki öğrencidir okul kazanan, yüksek puan alan, okul değil: İlkokul sonrası kurulan sistemle seçilen öğrenciler bu adı çıkan okulları tercih ederek ve giderek daha ince elenerek uzak yakın demeden, buraların puanını habire yükseltir. Buralara giren ve istatsitiki olarak 2-3-4… sigma seviyesinde zekâ sahibi çocuklar, yine bu zeka ve çalışkanlıkları sayesinde üniversite sınavında ilk bilmem kaçı oluşturunca, okul başarılı gösterilir. Halbuki yoktur A-okulunun öğretmeni ile B-okulununkinin.

Bu rakamlarla kafası iyice karışan veli, zaten fazla okuma ve inceleme alışkanlığı olmadığından ve de Onur Caymaz bir kitabında belirttiği gibi “Entellektüelinden otobüs şoförüne dek herkes sonsuz özgüvenle yaşıyor artık. Ülkemde yaşadığım kırk yılın hiçbirinde bunca özgüven patlamasına tanık olmamıştım. Bunun sebebi gittikçe cahillik batağına saplanmamız sanırım. Zira bilmeyenlerin tüm bildiklerinden emin olduğunu; bilenlerin de hiçbir bilgisinden emin olmadığını biliyoruz” bir ortamda uyar akıntıya ve çocuğunu en yüksek puanlı bir okula verebilmek için her türlü cambazlığı yapar. Birinci tercih, ikinci tercih, üçüncü tercih diye uydurulan sistem(!) sayesinde okullar başladıktan sonra bile çocuğunu bir okuldan diğerine transfer ettirmeye uğraşır.

Burada ortaya çıkan sorunlardan en önemli iki tanesi, seviye ve mesafedir. Seviye için hazırda yaşanmış bir örneğim var: Bir akrabamızın çocuğu otuz küsur binli sıralarda o zamanki lise seçme sınavından puan alır. Normal olarak evine yakın bir okulda dördüncü sırada bir okula kayıt olur. Kısa süre sonra bununla yetinmeyen ebeveyn üçüncü tercih sonrasında çok daha yüksek puanla girilebilen meşhur bir okulda kalan son kontenjanı yakalar. Ancak bu okuldaki en düşük öğrenci sırası onbinden düşük olduğundan öğrencimiz seviye olarak en son sıraya düşmesinden öte, bir önceki akranından epey fark yemiştir. Bu kötüleme anlamında değil, ancak bu sistemde hayatta kalabilmek için kurulan kriterlere göre, rakipleri ile başetmesi mümkün değil. Bir süre sonra ayak uyduramayınca her türlü kompleks ile hem psikolojik açıdan rahatsız olur hem de başarı puanları düşer. Ayrıca bu okul öncekine göre uzakta olduğundan bir de serviste harcanan zaman ve verilen para da bonus kalır.

Okul servisleri, bence, en riskli, zaman yeme canavarı ve masraflı bir yöntem. Her gün haberlerde rastladığımız servisler, kaza olmadığı zamanlarda bile trafikte kahramanca kullanan sürücüleri ile tanınır. En dikkatli, kurallara uygun seyir etmesi beklenen bu servisler benim gözümde en sevdiklerimizi teslim etmek için belki de en son tercih olmalı. Burada da fazla düşünmeyen ve en kısa yoldan çözümü gören ebeveynlerin sözde en sevdiklerini bu araçlara teslim etmeleri bana çok garip geliyor.

En bi son açıklanan ve henüz tam olarak bilinmeyen ve ileride tekrar değişme olasılığı yüksek olan durumda bu sakıncalar ortadan kalkacak gibi. Rasyonel bir düşünce eseri mi yoksa deneme yanılma yöntemi mi bilinmez, bence bu yerleştirme metodu ile bir çok sakıncalar ortadan kaldırılmış olacaktır: Öncelikle, en yakın okula giden çocuk(lar) özellikle büyük şehirlerde çok büyük kazanımlar sağlayacaktır:

  • Günde 1-2 saat belki de daha fazla trafikten kazanç sağlayacak çocuklar, bu zamanlarda spor, müzik gibi uğraşlara vakit harcayabilecekler.
  • Veliler çocuğum okula vardı mı, ya da okuldan hâlâ dönmedi sendromundan kurtulmuş olacaklar.
  • Kaza riskleri azalacaktır,
  • Yarış arabalarına taş çıkartan ve hiç bir kural tanımayan servis denilen ucube sistem ortadan kalkmasa bile hizaya gelecek,
  • Ebeveynler ekonomik olarak önemli kazanç sağlayacaklar,
  • Şehir trafiği önemli rahatlama sağlayacaktır. “Tatilde trafik rahatladı, okullar açılıyor, eyvah trafiğe dikkat” gibi atılan başlıklardan bunu rahatça görebiliriz.
  • Okulların başarı grafikleri birbirine yaklaşacaktır. Böylece sözde çok başarılı bazı okullar kendine gelecek, başarısızlık nedeniyle motivasyonu bozulan okullar kendine gelecek ve toplamda standart sapması çık genişleyen sistemde herkes kazanacaktır,
  • Lokal okullar da değer kazanacak, böylece okul mezuniyetine göre bir sınıflandırma azalacak, çocukların özgüvenleri daha fazla sağlanacaktır.
  • Üç-dört harfli kodlu ve sürekli değişen sınavlara hazırlık için daha ana karnında gideceği hiçbir işe yaramayan fakat ekonomik, sosyal, zaman ve eğitim açısından felaket zararlara neden olan hazırlık kursları saçmalığına da gerek kalmayabilecek. Böylece 7/24 fasılasız ve fakat hasılasız eğitime gönderdiğimizi zannettiğimiz çocuklar çok daha iyi yetişebilecek: Kendini derslerine vererek, spor yaparak, müzik dinleyerek, okula ilave tekrar yollarda vakit harcamadan kâr ederek,
  • Bu kurslara harcanan ve toplamda dünyanın en iyi üniversitelerinde okutmaya bile yetişecek bir meblağa ulaşan paralar çok daha faydalı yerlere aktarılabilecek, (Bir arkadaşımın çocuğu hesaplamış: İlkokuldan itibaren özel okul+kurslara harcadığı para 500 bin TL’yi geçmiş. Eğer bunu yatırımda değerlendirmiş olsa çok daha yukarı çıkacak bu para ile dünyanın ilk 100’ünde bir üniversite okul aidatı ve yaşama olarak 4 yıl yetebilecek bir tutar.)

Üniversiteler için de durum benzer: En iyi, en yüksek puan alan öğrenciyi alan üniversite kendini bir şey zannediyor. Halbuki dünya ile kıyaslayınca bunların çok azı istisna pek de bir başarısı yok. Belki sadece yurtdışı yüksek lisans, doktora için yıllar içinde tanınmış, bilinen bir kaç üniversitelerden kabul oranları yüksek olması burada düşünülebilir. Ancak bir yaygınlık sağlansa belki, yurtdışında bilinen üniversite sayısı da artar. Ayrıca genelde İstanbul, Ankara’ya yüklenen öğrenciler kendi memleketlerinde kalarak hem ekonomik açıdan ailelerine yük olmazlar hem de daha güvenli, emniyetli ve daha rahat şartlarda, çok daha fazla zaman kazanmış olarak okuyabilirler… Ankara, 4 Ekim 2017